Άρειος Πάγος: Ακόμα ένα προπύργιο Μεσαιωνισμού!

Μεταξύ συντήρησης κι αυταρχισμού

Tου Πασχου Μανδραβελη / pmandravelis@kathimerini.gr

Για να το λέει ο κ. Σανιδάς, μάλλον έτσι θα είναι. Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου ων, κάτι περισσότερο θα ξέρει περί εγκυρότητας ή μη μιας νομικής πράξης, όπως είναι ο πολιτικός γάμος ομόφυλων ζευγαριών στην Τήλο.

Από το άκυρον, όμως, μιας νομικής πράξης μέχρι την παράβαση καθήκοντος εκείνου που την εκτελεί υπάρχει μεγάλη απόσταση. Κι αυτή ορίζεται από το άρθρο 259 του Ποινικού Κώδικα, το οποίο προβλέπει ότι «Υπάλληλος που με πρόθεση παραβαίνει τα καθήκοντα της υπηρεσίας του με σκοπό να προσπορίσει στον εαυτό του ή σε άλλον παράνομο όφελος ή για να βλάψει το κράτος ή κάποιον άλλο τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο ετών, αν η πράξη αυτή δεν τιμωρείται με άλλη ποινική διάταξη».

Το πρώτο ερώτημα, λοιπόν, είναι αν ένας εκλεγμένος δήμαρχος είναι υπάλληλος του κράτους και το σημαντικότερο αν από τη συγκεκριμένη πράξη υπάρχει είτε παράνομο όφελος, είτε βλάβη του κράτους ή κάποιου άλλου. Διότι πολλά από τα προεδρικά διατάγματα που κατά καιρούς εκδίδουν οι υπουργοί είναι άκυρες νομικές πράξεις, όπως αποδεικνύεται στα δικαστήρια. Με την ίδια λογική θα έπρεπε οι μισοί και πλέον υπουργοί να είναι υπόδικοι για παράβαση καθήκοντος. Αφήστε δε ότι αυτά τα προεδρικά τους διατάγματα πραγματικά βλάπτουν το κράτος, σε αντίθεση με μια απλή τελετή που απλώς ενοχλεί κάποιους.

Αν κάτι πρέπει να μας προβληματίσει, όμως, είναι η αντίδραση της εισαγγελίας του Αρείου Πάγου, όπως και η σφοδρότητα με την οποία εκδηλώθηκε. Η υπερβολή της αντίδρασης έχει κάτι παραπάνω από ένα νομικό δίλημμα για το ποιος κάνει κουμάντο στους πολιτικούς γάμους και ξεφεύγει από το ερώτημα αν μπορεί να νομιμοποιηθεί με κάποιο τρόπο η συμβίωση ομόφυλων ζευγαριών.

Κάποιος όρισε τη διαφορά δημοκρατίας και δικτατορίας ως εξής: Σε μια δημοκρατία, ό,τι δεν απαγορεύεται ρητώς, επιτρέπεται. Σε μια δικτατορία, ό,τι δεν επιτρέπεται ρητώς, απαγορεύεται. Βεβαίως, στη δημοκρατία η ρητή απαγόρευση (δηλαδή ο νόμος) συχνά έπεται της πράξης, αλλά αυτό είναι το τίμημα για την ύπαρξη μιας ελεύθερης κοινωνίας. Μόνο σε αυταρχικά καθεστώτα οι πολίτες παραπέμπονται ή δικάζονται με βάση το πνεύμα των νόμων. Βεβαίως, πολλές φορές η Πολιτεία έρχεται εκ των υστέρων να διορθώσει πράξεις που έγιναν επειδή δεν υπήρχε νόμος. Για παράδειγμα, ο κ. Αλογοσκούφης όρισε ως όριο το 20% των μετοχών των ΔΕΚΟ που μπορεί να κατέχει ένας ιδιώτης. Αυτό, όμως, ήταν αντιφιλελεύθερο μέτρο. Το αντιδημοκρατικό θα ήταν να διωχθεί ο κ. Βγενόπουλος ή να δημευτούν οι μετοχές του επειδή σε αντίθεση με το πνεύμα των νομοθετών επιχείρησε την άλωση του ΟΤΕ.

Υπάρχει μια λεπτή γραμμή μεταξύ φιλελευθερισμού και δημοκρατίας και μια άλλη μεταξύ συντηρητισμού κι αυταρχισμού. Είναι αντιφιλελεύθερο να μην θεσμοθετείται η συμβίωση ομόφυλων ζευγαριών, αλλά θα ήταν αντιδημοκρατική η δίωξη όσων ατύπως συμβιώνουν. Είναι συντηρητισμός να ακυρώνεται ένας γάμος ομοφύλων, αλλά είναι αυταρχισμός να διώκεται ο δήμαρχος που τον τέλεσε, παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει ρητή απαγόρευση. Φοβόμαστε ότι αυτή η δεύτερη γραμμή άρχισε να ξεθωριάζει.