Τέσσερις ιστορίες και δύο κηδείες
Έβλεπα προχθές στην τηλεόραση τον Υπουργό Εξωτερικών Γιώργο Λιλλήκα να ομιλεί για τα πετρέλαια και να μας δίνει μάθημα για την προστασία της κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία τον τελευταίο καιρό μοιάζει με μαραμένο φθινοπωρινό φύλλο. Θυμήθηκα λοιπόν τι έλεγε ο ίδιος στις 9 Αυγούστου 2006 σχετικά με την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας: "Έχει αρκετό καιρό μέχρι το Νοέμβριο η Τουρκία για να ανοίξει τα λιμάνια και τα αεροδρόμιά της. Αν δεν συμμορφωθεί, το άνοιγμα κεφαλαίων θα σταματήσει". Σε άλλη περίπτωση καυχήθηκε πως "θα προστάτευε και την αξιοπρέπεια της Ευρώπης".
Η Τουρκία δεν άνοιξε τελικά τα αεροδρόμια και τα λιμάνια της, αλλά οι διαπραγματεύσεις της συνεχίζονται. Το πώς επέστρεψαν το Δεκέμβριο 2006 από τις Βρυξέλλες ο κ. Λιλλήκας και ο κ. Παπαδόπουλος το γνωρίζουμε όλοι. Εξευτέλισαν την Κύπρο και την κυριαρχία της. Θα παραθέσω απλώς χαρακτηριστικά δημοσιεύματα του φιλοκυβερνητικού τύπου: "Βατερλώ των Βρυξελλών" (Σημερινή), "Δύο αγκάθια για τη Λευκωσία" (Φιλελεύθερος), "Αναξιόπιστη στάση Λευκωσίας" (Σημερινή).
Τα τελευταία 47 χρόνια η κυριαρχία και η κρατική μας οντότητα κακοποιήθηκαν βάναυσα και η φυσική και εθνική επιβίωσή μας τέθηκαν πολλές φορές σε κίνδυνο. Σχεδόν ποτέ δεν σταθμίσαμε σωστά τις δυνάμεις και τις ισορροπίες της περιοχής μας και τα τεράστια συμφέροντα που ρυθμίζουν τις εξελίξεις. Νομίζαμε πως είμαστε ο βασιλιάς στη σκακιέρα, ενώ είμαστε πιόνι. Δυστυχώς εξακολουθούμε να ενεργούμε με τον ίδιο τρόπο, επιλήσμονες των διδαγμάτων της Ιστορίας. Έτσι διαμορφώθηκαν και οι τέσσερεις ιστορίες και οι δυο κηδείες:
1. Δεύτερο εξάμηνο 1963: Ο Μακάριος αποφάσισε να τροποποιήσει το Σύνταγμα. Δεν άκουσε τη συμβουλή της Ελλάδας. Πρωτοσύμβουλός του ο νυν πρόεδρος Τάσσος Παπαδόπουλος. Ο Άγγλος πρέσβης υποτίθεται πως συγκατένευσε. Οι τουρκαλάδες είχαν πολλά δικαιώματα και με τις εισηγήσεις μας τα κλαδεύαμε σχεδόν όλα. Είμαστε άλλωστε κυρίαρχο κράτος και οι διαφωνούντες ήσαν απλώς κινδυνολόγοι. Ακολούθησε χάος. Μαζί με το χάος και η πρώτη κηδεία. Η κηδεία της ενιαίας Κύπρου.
2. Πρώτο εξάμηνο 1974: Η κρίση στις σχέσεις ελληνικής χούντας και Κύπρου βρισκόταν σε κορύφωση. Το κυπριακό πρόβλημα σε τέλμα, μετά που απορρίφθηκε από τον Μακάριο η λύση που το Σεπτέμβρη του 1972 ο Γλαύκος Κληρίδης είχε προκαταρκτικά συμφωνήσει με το Ραούφ Ντενκτάς. Αν η λύση εκείνη γινόταν δεκτή γράφει ο Κληρίδης ("Η κατάθεση μου", τόμος 3, σελ. 203) "θα είχε αποφευχθεί το πραξικόπημα και η εισβολή". Τη δεκαετία του 1960 η έλλειψη πραγματικής πίστης στην Κυπριακή Δημοκρατία και από τις δυο κοινότητες ήταν η πηγή του κακού. Άστοχες και λανθασμένες αποφάσεις, αλλαγές πλεύσης, πολέμαρχοι με δικές τους παραστρατιωτικές δυνάμεις, διακοινοτικές συγκρούσεις, δολοφονίες πολιτών, σωβινιστές, ο "Ακρίτας", η ΤΜΤ, η ΕΟΚΑ Β, ενωτικοί και ανθενωτικοί, όλα τα είχε το καλάθι. Όταν φθάσαμε στο 1974 ο Μακάριος δεν πίστευε πως "είναι δυνατόν Έλληνες να επιτεθούν εναντίον Ελλήνων". Δεν άκουσε τις προειδοποιήσεις. Απέρριψε τους κινδύνους που διέβλεπε ο Υπουργός Εξωτερικών Ιωάννης Χριστοφίδης. Αγνόησε μήνυμα για πραξικόπημα του Ευάγγελου Αβέρωφ. Απέρριψε τις εισηγήσεις Γλαύκου Κληρίδη για λήψη μέτρων αποφυγής. Όλοι προφανώς κινδυνολογούσαν και δεν αντιλαμβάνονταν πως διαθέταμε κυριαρχία που θα μας έσωζε. Τελικά διαπράχθηκε το χουντικό έγκλημα. Ακολούθησε η παράνομη τουρκική εισβολή. Δυστυχώς δεν παίξαμε σωστά το παιγνίδι μας, ούτε με τους μεγάλους και ισχυρούς αλλά ούτε και μεταξύ μας. Χάσαμε. Είχαμε τη δεύτερη κηδεία. Την κηδεία των ονείρων μας.
3. Δεύτερο εξάμηνο 1997: Οι πύραυλοι S300 ήταν τότε συνώνυμοι με τον πατριωτισμό. Ο Γλαύκος Κληρίδης προώθησε την αγορά τους αλλά τον στήριξαν θερμά και όλοι οι άλλοι. Ήμουν τότε ένας από τους επτά υποψήφιους για την προεδρία της Δημοκρατίας (Εκλογές 1998). Ήταν σαφές για μένα πως οι δυτικοί δεν θα επέτρεπαν ποτέ να εγκατασταθεί ρωσικό πυραυλικό σύστημα (που θα ισοδυναμούσε με μικρή ρωσική βάση) σε ένα χώρο της Μεσογείου που παραδοσιακά υπήρξε Νατοϊκός. Είχα πληροφορηθεί πως ο Γλαύκος Κληρίδης είχε τις αμφιβολίες του αλλά ήταν δέσμιος των θέσεων του τότε Υπουργού Άμυνας της Ελλάδας Γεράσιμου Αρσένη, που τον είχαν θεοποιήσει οι Ελληνοκύπριοι. Ζήτησα να συναντηθώ με τον πρόεδρο Κληρίδη, ο οποίος μου επιβεβαίωσε την κατάσταση. Εγώ έμεινα εντελώς μόνος, να εξηγώ σε ένα φανατισμένο και αμετάπειστο λαό τι υπαγόρευε η λογική. Ελάχιστοι πείσθηκαν. Οι περισσότεροι με προπηλάκισαν και με είπαν μειοδότη και κινδυνολόγο. Πως δεν σέβομαι την κυριαρχία της Κύπρου. Πως η Τουρκία είχε ευρωπαϊκές βλέψεις και δεν θα έκανε τίποτα. Ένα χρόνο αργότερα οι πύραυλοι φορτώθηκαν. Ήμουν ιδιωτικά στη Γενεύη, τέλος Δεκεμβρίου 1998, υπουργός του Γλαύκου Κληρίδη. Συναντήθηκα εκεί τυχαία με τον Αλέκο Παπαδόπουλο, έμπιστο και υπουργό του Σημίτη, στο σπίτι του Αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού. Συζητήσαμε το θέμα με τον Έλληνα Υπουργό. Η κατάσταση ήταν εκρηκτική. Η Τουρκία είχε προβεί σε όλες τις στρατιωτικές προετοιμασίες για να κτυπήσει. Ο Αρσένης είχε εξαφανιστεί. Κληρίδης και Σημίτης ξεφόρτωσαν τους πυραύλους στην Κρήτη. Έτσι στην Κρήτη κείται ένα απατηλό όνειρο κόστους $250.000.000, που το ξεκίνησε η Ελλάδα και μας ανάγκασε να ακολουθήσουμε. Εγώ πήρα μερικά τηλεφωνήματα, ακόμα και από πολιτικούς αντιπάλους, για να μου πουν πόσο δίκαιο είχα. Αποφεύχθηκε τουλάχιστον μια τρίτη κηδεία. 4. Πρώτο εξάμηνο 2007: Πετρέλαιο στη θάλασσα. Ξεκίνησα το θέμα στο Υπουργείο πριν 9 χρόνια. Τότε πολλοί με χλεύαζαν. Το πετρέλαιο είναι πηγή ευημερίας αλλά και συγκρούσεων. Το 1976 η δεύτερη σε μέγεθος εταιρεία πετρελαίων της Αμερικής Caltex, που ενεργούσε για λογαριασμό της Μάλτας, απέσυρε από τη θάλασσα την εξέδρα της σε 48 ώρες, όταν την απείλησε φρεγάτα της Λιβύης. Υπάρχουν πολλά παρόμοια παραδείγματα διεθνώς. Η Ελλάδα λόγω τουρκικών απειλών δεν προχώρησε στην ανόρυξη των δικών της πιθανών κοιτασμάτων στο Αιγαίο, όπως και στην επέκταση των χωρικών της υδάτων στα δώδεκα μίλια, όπως δικαιούται με βάση τη Συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982. Μήπως η κυριαρχία της Ελλάδας από τη δεκαετία 1980 μέχρι σήμερα υπήρξε λειψή; Μήπως οι έλληνες ηγέτες υπήρξαν ψοφοδεείς; ΄Η μήπως, αντίθετα, σε αυτό τον κόσμο κάποιοι έχουν μυαλό και κάποιοι άλλοι δεν έχουν. Στην περίπτωση της Κύπρου υπάρχουν τουρκικές απειλές για τα πετρέλαια από τη δεκαετία του 1980, στα πλαίσια της προστασίας των τουρκοκυπριακών συμφερόντων. Εισηγήθηκα να συνομιλήσουμε με τους Τουρκοκυπρίους (που είναι αδελφοί μας κατά το ΑΚΕΛ) για να προσπαθήσουμε να βρούμε μια λύση. Να μελετήσουμε, για παράδειγμα, τη δημιουργία Ειδικού Ταμείου για τα πετρέλαια, με αποδέσμευση των χρημάτων των Τουρκοκυπρίων μετά τη λύση του κυπριακού προβλήματος. Για να μην ματαιωθεί ή αναβληθεί επ' αόριστον η εκμετάλλευση μιας πιθανής σημαντικής πηγής πλούτου. Χαρακτηρίστηκα από τους λεβέντες της Κυβέρνησης ως κινδυνολόγος. Πως δεν βοηθώ στη στήριξη της κυριαρχίας. Ξεχνούν πως η κυριαρχία μόνο με την ενότητα ολόκληρου του λαού της Κύπρου, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, μπορεί τελικά να εμπεδωθεί. Δεν μπορώ να προβλέψω κατά πόσο με την τακτική μας θα έχουμε τελικά και την κηδεία των πετρελαϊκών μας ονείρων. Ο Θεός βοηθός.
Τέσσερις ιστορίες λοιπόν και δυο κηδείες. Και ένα δίδαγμα: Όσο περισσότερο λες την αλήθεια, τόσο λιγότερους φίλους έχεις.
Του Νίκου Ρολάνδη, Πολίτης 05/02/2007
No comments:
Post a Comment