1η Απριλίου

Αλήθεια, γιατί πανηγυρίζουμε την επέτειο της 1ης Απριλίου;

Είναι εύλογο οι λαοί να πανηγυρίζουν μια σημαδιακή επέτειο, όπως λ.χ. οι Γάλλοι την 14η Ιουλίου, επέτειο της πτώσης της Βαστίλης, ή οι Αμερικάνοι την 4η Ιουλίου, επέτειο της ανεξαρτησίας τους. Να πανηγυρίζουμε, όμως, εμείς οι Κύπριοι, μεγαλοπρεπέστατα την επέτειο της 1ης Απρίλη, ήτοι, με δοξολογίες, παρελάσεις, ενδοσχολικές γιορτές, αγώνες, χορούς και πομπώδεις ομιλίες, αποτελεί μια κτυπητή παραδοξότητα και δη σε μια περίοδο που το Κυπριακό, απότοκο της 1ης Απρίλη 1955, καρκινοβατεί και πυορροεί. Η ψυχρή ανάλυση των ιστορικών γεγονότων καταδεικνύει ότι αυτή καθαυτή η επιλογή του ένοπλου αγώνα το 1955 οδήγησε μοιραία στην καταστροφή της Κύπρου. Αυτή η επέτειος όφειλε να ήτανε για μας μέρα θλίψης και περισυλλογής κι όχι για πανηγύρια. Θλίψη, διότι χαθήκανε, άδικα των αδίκων, τα πιο εκλεκτά παλικάρια μας και ο ηρωισμός τους έχει εξαργυρωθεί με ό,τι χειρότερο θα μπορούσε να συλλάβει το μυαλό τους. Περισυλλογή, διότι θα μπορούσαμε με πολιτικά μέσα, χωρίς να χυθεί ούτε μια σταγόνα αίματος, να κερδίζαμε μια πραγματική ανεξαρτησία ή, ακόμα, και την Ένωση.

Οι πολιτικά νουνεχείς πολίτες με στοιχειώδεις γνώσεις ιστορίας του 20ου αιώνα θα πρέπει να διερωτώνται αν, όντως, ο ένοπλος αγώνας ήτανε η ενδεδειγμένη οδός για την ανεξαρτησία. Ένα κοσμογονικό πολιτικό συμβάν στην Αγγλία το 1945 δεν καταγράφηκε από την πολιτική ηγεσία της Κύπρου και ούτε ακόμα σήμερα εκτιμάται η σημασία του. Για πρώτη φορά στην ιστορία της Αγγλίας κέρδισε τις εκλογές το Εργατικό Κόμμα, ένα αριστερό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, που η ιδεολογία του (που πόρρω απείχε από το νυν Εργατικό Κόμμα ) συγκρουόταν μετωπικά με την αποικιοκρατία. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην εξουσία (1945-1951) το Εργατικό Κόμμα παραχώρησε την ανεξαρτησία στην Ινδία, Βιρμανία και Κεϋλάνη (νυν Σρι Λάνκα) και άφησε σαφώς να νοηθεί ότι η σταδιακή απελευθέρωση όλων των βρετανικών αποικιών ήτανε θέμα χρόνου. Αναλογίζουμε πόσο διαφορετική θα ήταν η πορεία του Κυπριακού αν συμμαχούσαμε με το Εργατικό Κόμμα που επανήλθε στην εξουσία το 1964. Επιστρέφοντας στα σημερινά, είναι τραγελαφικά πλαστογραφημένος και μυθοποιημένος ο ισχυρισμός - που τον ακούμε καθημερινά- ότι οφείλουμε την "ανεξαρτησία" μας στον "απελευθερωτικό αγώνα" του 1955 (που στην πραγματικότητα ήτανε Ενωτικός αγώνας), διότι και την ελάχιστη ανεξαρτησία που απολαμβάνουμε τώρα δεν είναι, όπως υπονοείται, λόγω της στρατιωτικής ήττας της Μεγάλης Βρετανίας (αν είναι δυνατό!), αλλά λόγω της αλλαγής του αποικιακού κλίματος πριν το τέλος του 20ού αιώνα. Εκτός, όμως, από την προτεκτορατοποίηση της Κύπρου, ο ένοπλος αγώνας προκάλεσε κι άλλα δεινά στον Ελληνισμό.

Οι πρώτες βόμβες της ΕΟΚΑ κατάφεραν, δυστυχώς, να ανατινάξουν στον αέρα την ειρηνική και αρμονική συμβίωση των Τ/Κ και Ε/Κ . Για παράδειγμα, ο αριθμός των μεικτών καφενείων, εκεί που ζυμωνότανε η φιλία των δύο κοινοτήτων, άρχισε σταδιακά να μειώνεται με την έναρξη του αγώνα και μέχρι τα τέλη του 1955 το μεικτό καφενείο ήτανε είδος υπό εξαφάνιση. Η αδελφική φιλία Ε/Κ και Τ/Κ που άντεξε τους Βαλκανικούς Πολέμους, τον Πρώτον Παγκόσμιο Πόλεμο, τη Μικροασιατική Καταστροφή (πιθανόν λόγω της ανυπαρξίας των ΜΜΕ), δεν στάθηκε ικανή να θωρακισθεί από το πλήγμα των βομβών της ΕΟΚΑ. Ταυτόχρονα, δώσαμε την ευκαιρία στους Άγγλους να ενεργοποιήσουν την προσφιλή τους πολιτική του "διαίρει και βασίλευε" και, αναπόφευκτα, οδηγηθήκαμε σε εμφύλιο σπαραγμό. Οι παλαιοί θα θυμούνται ότι ήτανε άκρως επικίνδυνο για κάποιον να διακινείται το καλοκαίρι του 1958 στην Κύπρο, καθόσον υπήρχε ο κίνδυνος να εκτελεσθεί από εξτρεμιστές των δύο κοινοτήτων. Δυστυχώς, η ΕΟΚΑ προκάλεσε, επίσης, και μια άλλη εμφύλια διαμάχη, εκείνη μεταξύ δεξιών και αριστερών, καθόσον οι τελευταίοι αποκλείσθηκαν προκαταβολικά από τους κόλπους της. Σκοτωθήκανε κάπου 230 Ελληνοκύπριοι σαν προδότες (!), αλλά υπάρχει βάσιμη μαρτυρία ότι, τουλάχιστο μερικοί από αυτούς, εκτελέσθηκαν λόγω πολιτικών φρονημάτων, π.χ. ο Σάββας Μένοικου που πετροβολήθηκε μέχρι θανάτου δεμένος σ' ένα δέντρο, ο Μιχάλης Πέτρου, ο Ηλίας Ττοφαρής κ. ά. Ποιος δεν λυγίζει όταν σκέφτεται το ξεσάρκωμα του κυπριακού λαού με τα ίδιά του τα νύχια πριν μισό αιώνα; Τον κατατρεγμό και το μίσος; Τον οίστρο φόνου κι εξολόθρευσης αδερφού απ' αδερφό;

Στον αγώνα, επίσης, πρέπει να αποδοθεί η ενίσχυση των ακροδεξιών "πατριωτών". Ας πάψουμε, επιτέλους, να είμαστε εθελότυφλοι και να παραδεχτούμε όλοι ότι η στελέχωση της εγκληματικής ΕΟΚΑ Β' προήλθε από την ΕΟΚΑ. Σπεύδω, όμως, να δηλώσω ότι πολλοί αγωνιστές της ΕΟΚΑ παρέμειναν νομιμόφρονες και καταδίκασαν τη δράση της ΕΟΚΑ Β'. Εν πάση περιπτώσει, μοιραία οδηγηθήκαμε στην αφροσύνη της περιόδου 1972-73, αποκορύφωμα της οποίας ήτανε η παραφροσύνη του 1974. Ο πρόεδρος και οι υπουργοί της "εθνοσωτήριας" κυβέρνησης της Χούντας ήτανε όλοι Δαλαϊμάδες του ένοπλου αγώνα.

Τελειώνοντας, θα ήθελα να σταχυολογήσω από "Το Βήμα" (18/06/2002) τον πάρα κάτω συλλογισμό του Αντώνη Λιάκου, καθηγητού Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ενός καθηγητού με παγκόσμια εμβέλεια. "Αυτός ο τύπος αγώνα που άρχισε με το πιστόλι και τις δολοφονίες ένοπλων, αλλά και άοπλων Άγγλων, και επίσης Ελληνοκυπρίων αριστερών και Τουρκοκυπρίων, ήταν τελικά ο ενδεδειγμένος για τη λύση του Κυπριακού; Μήπως ξεδίπλωσε το μοιραίο χαλί που οδηγούσε από το κακό στο χειρότερο;".

Καθηγητής Οικονομικών

Γιώργος Κουμουλλής

Κωδικός άρθρου: 939224

ΠΟΛΙΤΗΣ - 09/04/2010, Σελίδα: 14